می‌دانیم که در سال۱۲۷۴ نخستین خط تلگراف در ایران، میان کاخ گلستان و باغ لاله‌زار کشیده شد. چندی پس از آن شرکت‌های روسی و انگلیسی، خطوط تلگراف و تلگراف‌خانه را در شهر‌های ایران و ولایت‌های آن نصب و راه‌اندازی کردند. افتتاح تلگراف‌خانه، بهت و حیرت مردم را برانگیخت، به قول مرحوم جمالزاده، درک این اختراع جدید نیز چندان سخت بود که دیدن هواپیما در آسمان!
در این میان اهل خرافه، چند قدم جلوتر از حیرت عمومی برداشتند و از وجود ارواح شیطانی در سیم‌های مخابرات خبر دادند. به‌تبع، مردم نیز از تلگراف‌خانه هراسان شدند و عطای آن را به لقایش بخشیدند. علیقلی‌خان مخبرالدوله، وزیر تلگراف با دیدن این اوضاع به دنبال چاره افتاد و سلطان صاحب‌قران را واداشت که برای تشویق و آشنایی مردم به تلگراف، دستور دهد تا چند روز به‌صورت رایگان و بدون پرداخت هیچ گونه وجهی از تلگراف‌خانه استفاده کنند و پیام‌های خود را برای دوستان و اقوام خود در شهر‌های دیگر بفرستند. مردم به دنبال این فراخوان ارواح شیطانی و چیز‌های دیگر را فراموش کردند و به سمت تلگراف‌خانه‌ها روان شدند. مخبرالدوله که فهمید مقصودش حاصل شده و مردم به تلگراف میل پیدا کرده‌اند، دستور داد تا روی کاغذی به خط درشت نوشتند: «از امروز به بعد دیگر حرف مفت پذیرفته نیست و باید حق مخابره پرداخت شود.» آن کاغذ گهربار را بر سر در تلگراف‌خانه‌ها نصب کردند. از آن پس هر بار که شخصی برای زدن تلگراف به تلگراف‌خانه می‌رفت، متصدی تلگراف می‌گفت: «حرف مفت نداریم.» به این ترتیب عبارت مشهور «حرف مفت نزن» که افراد در میان زد و خورد و مشاجره‌های لفظی مثل نقل و نبات حواله هم می‌کنند، جا افتاد و بار معنایی منفی یافت.
منبع : روزنامه دنیای اقتصادشماره 5648 – 1401.10.26
