آيين نامه اجرايي نحوه صدور و تمديد پروانه كسب(موضوع ماده ۱۲ قانون نظام صنفي کشور)

آيين نامه اجرايي نحوه صدور و تمديد پروانه كسب(موضوع ماده ۱۲ قانون نظام صنفي کشور) 
ماده۱- تعاريف:
پروانه کسب:مجوزي است که به منظور شروع و ادامه کسب و کار يا حرفه بصورت دائم ( براي مدت پنج سال) و يا موقت ( به مدت يک سال) به فرد يا افراد صنفي براي محل مشخص يا وسيله کسب معين صادر مي گردد.
مرجع صدور پروانه کسب:اتحاديه هاي صنفي و يا دستگاه هاي موضوع تبصره ذيل بند (م) ماده (۳۰) قانون نظام صنفي.
فروشگاه بزرگ چند منظوره:فروشگاهي که مجموعه اي متنوع از کالاها و خدمات مورد نياز عموم را در يک مکان مناسب عرضه مي نمايد.
فروشگاه هاي بزرگ زنجيره اي:فروشگاه هايي که تحت مديريت متمرکز و با نام تجاري واحد حداقل در دو فروشگاه به عرضه کالا و خدمات مبادرت مي کنند.
مجتمع و کارگاه قالي بافي:مجتمع بزرگ و کارگاه متمرکز يا غير متمرکز قالي بافي.
فرانشيز:قراردادي است که به موجب آن فرانشيز دهنده، امتياز بهره برداري از يک سيستم و روش خاص تجاري، توليدي و يا خدماتي را با نام و علامت تجاري واحد و تحت نظارت مالک نام و علامت تجاري به فرانشيز گيرنده واگذار مي نمايد.
سامانه اصناف:سامانه الکترونيکي صدور پروانه کسب اصناف (به نشاني:iranianasnaf.ir).
مراحل صدور پروانه کسب:
ماده ۲- مراحل صدور پروانه کسب:
۱- متقاضي پروانه کسب مي بايست به سامانه اصناف مراجعه و تقاضاي خود را ثبت و نسبت به اخذ کد رهگيري اقدام نمايد.
۲- مرجع صدور پروانه کسب موظف است حداکثر ظرف مدت پانزده روز از تاريخ دريافت تقاضا، پاسخ متقاضي را مبني بر رد يا قبولي تقاضا به وي ابلاغ کند. عدم اعلام نظر در مدت ياد شده به منزله پذيرش محسوب مي گردد.
۳- پس از قبول تقاضا ( يا عدم اعلام نظر مرجع صدور در موعد مقرر ) مرجع صدور پروانه کسب مکلف است، استعلام هاي مورد نياز را صادر و دستگاه هاي استعلام شونده نيز موظفند حداکثر ظرف مدت پانزده روز از تاريخ دريافت استعلام، نظر قطعي خود را اعلام دارند.
تبصره- اعلام نظر موافق دستگاه هاي استعلام شونده بايد بدون ابهام و هرگونه قيد و شرط و نظر مخالف نيز مستند به دلايل قانوني باشد. در غير اين صورت و يا در صورت عدم اعلام نظر در مهلت مقرر، به منزله نظر مثبت تلقي مي گردد و پاسخ منفي خارج از موعد مقرر مانع از صدور پروانه کسب نخواهد شد.
4- متقاضي موظف است حداکثر ظرف سه ماه، مدارک مورد نياز براي صدور پروانه کسب را تهيه و از طريق سامانه اصناف ارسال نمايد.
5- مرجع صدور پروانه کسب موظف است پس از دريافت مدارک مورد نياز و تطبيق با اصل آن، حداکثر ظرف پانزده روز نسبت به صدور پروانه کسب و تسليم آن به متقاضي اقدام کند.
شرايط لازم براي صدور پروانه کسب
ماده ۳- شرايط لازم براي صدور پروانه کسب:
الف- شرايط عمومي:
۱- سند مالکيت عين و منفعت و يا منافع از جمله اجاره نامه، صلح نامه، هبه، قراردادمشارکت،مبايعه نامه و يا قراردادهاي موضوع ماده (۱۰) قانون مدني اعم از رسمي و يا عادي ( در روستاها احراز مالکيت طبق عرف محل است)
تبصره- اخذ تعهد از دارندگان اسناد عادي مبني بر پذيرش مسئوليت حقوقي ناشي از آن الزامي است.
۲- گواهي صلاحيت از نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران.
تبصره- صرفاً واحد هاي صنفي موضوع ماده (۲) آيين نامه اماکن عمومي مصوب مورخ ۲۳/۳/۱۳۶۳ هيات وزيران مشمول گواهي صلاحيت نيروي انتظامي مي باشند.
۳- گواهي اداره امور مالياتي ذي ربط مبني بر تشکيل پرونده يا پرداخت يا ترتيب پرداخت بدهي ماليات قطعي شده ( موضوع ماده (۱۸۶) قانون ماليات هاي مستقيم)
۴- گواهي گذراندن دوره هاي آموزشي احکام تجارت و کسب و کار در چارچوب دستورالعمل آموزش ( موضوع بند (ن) ماده (۳۰) قانون نظام صنفي)
۵- شناسنامه و کارت ملي براي اتباع ايراني و گذرنامه و پروانه کار براي اتباع خارجي به همراه شش قطعه عکس پرسنلي.
۶- کارت پايان خدمت نظام وظيفه يا معافيت دائم يا پزشکي يا گواهي اشتغال به تحصيل براي آقايان کمتر از پنجاه سال سن.
تبصره- حداقل سن براي دريافت پروانه کسب هجده سال مي باشد.
ب- شرايط اختصاصي:
۱- کارت معاينه پزشکي و گواهي صلاحيت بهداشتي از مراکز بهداشتي، درماني ( براي صنوف مشمول قانون اصلاح ماده (۱۳) قانون مواد خوردني، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي)
۲- پروانه تخصصي و فني يا ديپلم فني يا مدارک دانشگاهي مرتبط، يا حضور يک نفر واجد شرايط شاغل در واحد صنفي ( براي صنوف مشمول تبصره ماده (۱۳) قانون نظام صنفي)
وسائط نقليه
ماده ۴- مرجع صدور پروانه کسب موظف است مطابق تبصره هاي (۱) و (۳) ماده (۳) قانون نظام صنفي نسبت به صدور پروانه کسب صرفاً براي دفاتر ارائه خدمات وسائط نقليه از جمله آژانس تاکسي تلفني و موسسات اتومبيل کرايه، پيک موتوري، وانت بار، کمپرسي، جرثقيل و لودر، طبق شرايط اين آيين نامه اقدام نمايد.
تبصره- آن دسته از صاحبان وسائط نقليه که قبل از تصويب اين آيين نامه نسبت به دريافت پروانه کسب اقدام نموده اند مي بايست پس از انقضاء مدت اعتبار پروانه کسب تحت پوشش يکي از دفاتر قرار گيرند.
فروشگاه هاي بزرگ چند منظوره و زنجيره اي
ماده ۵- شرايط صدور پروانه کسب:
۱- شرايط مندرج در ماده (۳) اين آيين نامه.
۲-داشتن حداقل دو فروشگاه ( براي فروشگاه هاي زنجيره اي )
۳-پروانه کسب فروشگاه هاي زنجيره اي با ارائه مدارک فوق با نام و علامت تجاري واحد با ذکر آدرس فروشگاه مرکزي و شعب آن صادر مي شود.
تبصره ۱- وزارت صنعت، معدن و تجارت به منظور حمايت و توسعه سرمايه گذاري صرفاً در صورت درخواست متقاضي ايجاد فروشگاه هاي بزرگ چند منظوره زنجيره اي، موظف است نسبت به صدور جواز تاسيس در چارچوب دستورالعمل نحوه صدور جواز تاسيس براي فروشگاه هاي مذکور اقدام نمايد. در غير اين صورت متقاضي مي تواند راساً جهت دريافت پروانه کسب به اتحاديه ذي ربط مراجع کند.
تبصره ۲- پروانه کسب فروشگاه هاي بزرگ چند منظوره و زنجيره اي تا زمان تشکيل اتحاديه کشوري مربوط، توسط اتاق اصناف محل استقرار فروشگاه و يا دفتر مرکزي صادر خواهد شد.
واحدهاي صنفي تحت پوشش فرانشيز
ماده ۶- شرايط واحدهاي صنفي تحت پوشش فرانشيز:
۱-داشتن پروانه کسب از اتحاديه ذي ربط.
۲-آگهي روزنامه رسمي مبني بر اجازه بهره برداري از علامت تجاري خارجي ( موضوع ماده (۵۰) قانون ثبت اختراعات، طرح هاي صنعتي و علائم تجاري).
تبصره- فعاليت فروشگاه هاي تابع قرارداد فرانشيز خارجي مستلزم استعلام از وزارت صنعت، معدن و تجارت ( مرکز اصناف و بازرگانان ) نيز مي باشد.
مجتمع و کارگاه قالي بافي
ماده ۷- شرايط صدور پروانه کسب براي مجتمع و يا کارگاه قالي بافي:
۱-جواز تاسيس از سازمان صنعت، معدن و تجارت ذي ربط.
۲-شرايط عمومي مندرج در ماده (۳) اين آيين نامه به استثناء بند (۲) آن.
ماده ۸- اتحاديه ذي ربط موظف است براي بافندگان و حرف مشابه که شرايط اخذ پروانه کسب را ندارند با داشتن گواهي مهارت يا صلاحيت فني و حرفه اي و يا مدارک دانشگاهي مرتبط کارت شناسايي صادر نمايد.
تمديد پروانه کسب
ماده ۹- شرايط تمديد پروانه کسب:
۱-گواهي اداره امور مالياتي ذي ربط مبني بر پرداخت يا ترتيب پرداخت بدهي ماليات قطعي شده.
۲-داشتن کارت معاينه بهداشتي ( براي صنوف مشمول ).
۳-رضايت محضري شرکاء در صورت انقضا يا ابطال رضايت قبلي ( براي مشارکت هاي مدني ).
۴-گواهي گذراندن دوره هاي آموزشي احکام تجارت و کسب و کار.
رسيدگي به شکايات
ماده ۱۰- رسيدگي به شکايات متقاضيان پروانه کسب:
۱-متقاضي در صورت اعتراض به رد درخواست صدور پروانه کسب، مي تواند ظرف بيست روز از تاريخ دريافت پاسخ، اعتراض خود را به اتاق اصناف شهرستان تسليم دارد.
۲-اتاق اصناف مکلف است ظرف پانزده روز به اعتراض متقاضي رسيدگي و نظر نهايي خود را براي اجرا به اتحاديه اعلام کند.
۳-در صورتي که اتحاديه يا متقاضي به نظر اتاق اصناف معترض باشد مي تواند ظرف بيست روز از زمان ابلاغ، اعتراض خود را به کميسيون نظارت منعکس کند.
۴-کميسيون نظارت مکلف است ظرف مدت يک ماه نظر خود را اعلام دارد. نظر کميسيون نظارت در اين مورد معتبر و قابل اجرا است، مگر آن که هيات عالي نظارت کميسيون نظارت را ظرف يک ماه پس از دريافت اعتراض نقض کند.
ساير مقررات
ماده 11- (اصلاح شده) 
کمیسیون نظارت هرشهرستان موظف است ضوابط خاص داخلی اتحادیه صنفی برای صدور پروانه کسب (شامل تعیین رسته های شغلی براساس کد ISIC ، نوع کالا و خدمات قابل عرضه ، وسایل و ابزارکار، تجهیزات و تأسیسات ایمنی ،بهداشتی و انتظامی رسته شغلی ) را با کسب نظر از اتحادیه و اتاق اصناف ، تعیین و به اتحادیه ابلاغ نماید. اما مجاز به وضع هرگونه ضابطه برخلاف قانون و مقررات نظام صنفی نظیر تعیین سن ،مدرک تحصیلی ، جنسیت ، سقف پذیرش ، حدود صنفی نمی باشد. 
تبصره 1- تعیین حداقل مساحت به عنوان ضوابط خاص داخلی اتحادیه ها برای صدور پروانه کسب ممنوع است. موارد استثناء صرفاً شامل واحدهای صنفی مشمول ماده (13) قانون مواد خوردنی ، آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی ، برخی از خدمات فنی و تولیدی موضوع آیین نامه اجرایی ماده (13) قانون نظام صنفی و واحدهای صنفی که به دلیل ملاحظات ترافیکی نیازمند پارکینگ اختصاصی می باشند، توسط کارگروهی مرکب از دبیرخانه هیات عالی نظارت واتاق اصناف ایران و حسب مورد دستگاه ذی ربط تعیین و ابلاغ خواهد شد. 
تبصره 2- ضوابط خاص داخلی اتحادیه های کشوری برای صدور پروانه کسب با رعایت تبصره (1) با پیشنهاد اتحادیه و تایید اتاق اصناف ایران ، توسط دبیرخانه هیات عالی نظارت تعیین می گردد.  
ماده ۱۲- در صورت فسخ يا انقضاء قرارداد فرانشيز و يا ابطال آن توسط مراجع ذي صلاح، فرد صنفي حق ادامه فعاليت تحت علامت تجاري قبلي را ندارد.
ماده ۱۳- پروانه کسب اشخاص حقوقي، به نام شرکت با ذکر نام مدير عامل و يا يکي از اعضاي هيات مديره ( بر اساس مصوبه هيات مديره و اساسنامه، آگهي روزنامه رسمي و موضوع فعاليت شرکت ) و در مشارکت هاي مدني نيز پروانه کسب به نام يکي از شرکاء با رضايت محضري ساير شرکاء صادر مي گردد.
تبصره-رسيدگي به اختلافات و دعاوي حقوقي ميان مالک و مستاجر و يا شرکاء بعد از صدور و تمديد پروانه کسب به عهده مراجع ذي صلاح قضايی مي باشد.
ماده ۱۴- تهيه دستورالعمل چگونگي برگزاري دوره هاي آموزشي احکام و تجارت و کسب و کار، با همکاري اتاق اصناف ايران و ساير مراجع ذي ربط بر عهده دبيرخانه هيات عالي نظارت مي باشد.
تبصره- افراد با بيش از هفتاد سال سن از گذراندن دوره هاي آموزشي معافند اما در صورت داشتن مباشر، مي بايست وي را براي آموزش معرفي کنند، همچنين فارغ التحصيلان رشته هاي مرتبط دانشگاهي از گذراندن دروس مشابه معاف مي باشند.
ماده ۱۵- در صورت فوت صاحب پروانه کسب، حقوق متعارف ناشي از واحد صنفي متعلق به ورثه است. چنانچه ورثه يا نماينده قانوني آنها مايل باشند، مي توانند ظرف مدت دو سال نسبت به اخذ پروانه کسب با ارائه گواهي انحصار وراثت و رضايت محضري وراث، با رعايت مقررات اين آيين نامه اقدام کنند. پس از انقضاي مهلت مقرر پروانه متوفي از درجه اعتبار ساقط است.
تبصره ۱- در صورت محجور بودن مالک يا ورثه، پروانه کسب حسب مورد به نام ولي و يا قيم قانوني محجور صادر مي شود.
تبصره ۲- در صورتي که تعدادي از ورثه صغير و تعدادي کبير باشند، صدور پروانه کسب به نام نماينده قانوني ( قيم و يا ولي ) مستلزم اخذ رضايت محضري از وراث کبير و صدور پروانه کسب به نام يکي از وراث کبير نيز منوط به اخذ رضايت محضري از ساير وراث کبير و نماينده قانوني وراث صغير خواهد بود.
ماده ۱۶- در صورت مفقود يا مخدوش شدن پروانه کسب، ارائه نسخه المثني با درخواست دارنده پروانه کسب و ارائه تعهد مبني بر پذيرش هرگونه تبعات احتمالي آن بلامانع است.
ماده ۱۷- دبيرخانه هيات عالي نظارت موظف است با همکاري اتاق اصناف ايران نسبت به ارتقاء و توسعه سامانه اصناف به منظور پياده سازي پنجره واحد و تسهيل فرايند صدور پروانه کسب، در اسرع وقت اقدام نمايد. مراجع استعلام شونده نيز مکلفند در چارچوب مقررات همکاري لازم را به عمل آورند.
تبصره- دبيرخانه هيات عالي نظارت موظف است به منظور يکنواختي انواع پروانه کسب و کارت مباشرت نسبت به تهيه الگو و همچنين فرم هاي لازم براي استعلام و صدور پروانه کسب اقدام نمايد.
ماده ۱۸- صدور بيش از يک پروانه کسب براي هر فرد صنفي واجد شرايط منوط به معرفي مباشر است.مرجع صدور پروانه کسب موظف است با اخذ مدارک بند (۵)، (۶) و (۲) شرايط عمومي ( در صورت شمول ) و در صورت شمول بندهاي (۱) و (۲) شرايط اختصاصي ماده (۳) اين آيين نامه، براي فرد معرفي شده کارت مباشرت صادر نمايد، مدت اعتبار کارت مباشرت مطابق مدت اعتبار پروانه کسب صادره خواهد بود. اما فرد صنفي مي تواند در هر موقع که مقتضي بداند نسبت به عزل يا تغيير مباشر خود با ارايه مدارک فوق الذکر اقدام نمايد.
ماده ۱۹- اين آيين نامه در اجراي ماده (۱۲) قانون نظام صنفي مشتمل بر (۱۹) ماده و (۱۴) تبصره در جلسه مورخ ... هيات عالي نظارت تاييد و در تاريخ 94.11.4 به تصويب وزير صنعت، معدن و تجارت رسيد و از تاريخ تصويب آن، آيين نامه قبلي لغو مي گردد.