قصه‌هاي كرونا و واكسن

سينا   قنبرپور 

قصه هاي ما و <<كرونا>> قرار نيست به اين زودي تمام شود. شايد حتي اگر خود ويروس به عنوان ميهماني عجيب و غريب كه حكايت كنگر خورده و لنگر انداخته روزي بار خود را ببندد و بخواهد از خانه هاي ما برود اما قصه ها و حاشيه هايش چنان باشد كه ما مانع از رفتنش شويم. ما و <<كرونا>> تا چند روز ديگر يك  سال است رسما همنشينيم ولي هنوز باور نكرده ايم كه اين ميهماني كه بي دعوت همه ما را به ميزباني واداشته همچنان <<ناشناخته>> است. مفهوم <<ناشناختگي>> آن هم بعد از يك سال با خود آثار و تبعاتي دارد كه اگر به درستي به آن مفهوم توجه كنيم ضمن اصلاح بسياري از رفتارها از بسياري قصه ها و حاشيه ها هم كاسته مي شد. روزي گمان مي كرديم اگر واكسن كوويد19 ساخته شود از شر اين ميهمان ناخوانده خلاص مي شويم. اما واقعيت اين است كه چنين تصوري در عمل رخ نداده و به اين زودي ها هم رخ نخواهد داد. جالب است اپيدميولوژيست هاي مختلفي بر اين نكته تاكيد دارند اما باز هم كمتر گوش شنوايي براي آن هست؛ حتي اگر واكسن كرونا موثر باشد دست كم بايد آثار باليني آن برآورد شود و اين اتفاق نمي افتد مگر با مرور زمان.

آنچه تاكنون شاهدش بوده ايم جهش هاي مختلف ويروس كرونا بوده است. ويروسي كه ابتدا بسياري از ويروس شناسان آن را در خانواده ويروس هاي سرماخوردگي زياد جدي نمي گرفتند با ما چنان كرده كه اينك هيچ  متخصصي به قطعيت نمي داند با چه ويژگي ها و رفتارهايي روبه روست. فقط كافي است نگاهي به وضعيت كشور انگليس بيندازيم كه از حدود دو ماه قبل واكسيناسيون را آغاز كرده است. اين كشور در حال حاضر با مرگ روزانه بالايي دست و پنجه نرم مي كند. آخرين آمار مرگ روزانه در انگليس در تاريخ 18 بهمن 99 (فوريه) 828 نفر بوده است. جمعيت واكسينه شده از 12 ميليون نفر در بريتانيا گذشته است و اين در حالي است كه جمعيت بريتانيا 67ميليون و 842هزار نفر است. به عبارتي 17درصد از جمعيت اين جزيره واكسينه شده اند. يكي از بحث هايي كه مطرح مي شد اين است كه واكسن مي تواند چرخه شيوع ويروس را بشكند. اما آنچه در اين كشور در حال وقوع است نشان از آن دارد كه اين فرض هم نقض شده است. به عبارت ديگر پرسش آن است كه اگر واكسن ساخته شده اي كه همه انتظار داريم سريع تر ما را از شر آثار و تبعات ميهماني ويروس كرونا در خانه هاي مان نجات دهد در برابر جهش ها و رفتارهاي اين ويروس ناتوان باشد چه سرنوشتي خواهيم داشت؟ در ايران كه تازه واكسيناسيون از امروز براي اقشار داراي اولويت قرار است شروع شود قصه ها و حاشيه هاي كرونايي بسيار بوده است و بخش اعظمي از اين تنوع ناشي از آن است كه كمتر كسي در ايران باور كرده است كه اين ويروس <<ناشناخته>> است. اگر مي پذيرفتيم كه با چيزي ناشناخته طرفيم هيچ گاه به قطعيت اظهارنظر نمي كرديم كه اگر واكسن زودتر خريداري شده بود چنان مي شد يا اگر هاي ديگر. در بحث خريد واكسن و تامين امنيت براي كادر درمان و اقشار آسيب پذير هم هيچ بحثي نيست. اما واقعيت آن است كه حتي با وجود واكسن شاهد فعاليت موثر كرونا و مرگ هاي ناشي از آن هستيم. ما در ايران به واسطه محدود كردن ترددهاي شبانه و كاهش تجمعات كوچك و متوسط توانسته ايم آمار مرگ را از حدود 500 هموطن در روز به زير 100 برسانيم. اما قصه هاي كرونايي ما به ويژه در شبكه هاي اجتماعي ادامه دارد، آن هم در آستانه يك تعطيلي ديگر كه بيم  آن مي رود باز هم مردم بخواهند با رفتن به سفر بستر افزايش قربانيان كرونا را فراهم كنند. زنگ خطر براي ما ايراني ها يك بار ديگر با از دست دادن 2 فوتباليست سابق كشورمان به صدا درآمد. حتي به درستي موضوع را بررسي نكرديم كه محل انتقال ويروس كرونا و جايي كه اين دو مرحوم بودند يك استوديوي تلويزيوني بود و هيچ كس در ميان برنامه سازان و مديريت صدا و سيما مسووليتي در اين زمينه گردن نگرفت اما تا بود و بود اظهارنظر درباره اين بود كه اگر واكسن داشتيم چنين و چنان مي شد. باز هم جالب است كه هيچ كس نمي گويد اگر واكسن داشتيم چگونه از مرگ مرحوم مهرداد ميناوند و مرحوم علي انصاريان جلوگيري مي شد؟ جالب است در انگليس تازه قرار است تا دو هفته ديگر واكسيناسيون افراد سالمند تمام شود. در همه دنيا نيز اولويت هايي براي تزريق وجود دارد و در هيچ كجاي دنيا قرار نيست همه مردم واكسن بزنند. فرض كنيم ما هم همزمان با انگليس واكسيناسيون را شروع كرده بوديم، آيا مرحوم علي انصاريان و مرحوم مهرداد ميناوند مشمول تزريق واكسن مي شدند؟ اما آنچه در اين روزها شاهدش هستيم قصه ها و حاشيه هاي بسيار از كرونا به ويژه در شبكه هاي اجتماعي است. شايد اگر همه ما فقط همين موضوع و همين ويژگي ويروس كرونا يعني <<ناشناختگي>> را باور كرده بوديم شيوه برخوردمان متفاوت از الان بود؛ ناشناختگي. 
منبع : روزنامه اعتماد 99.11.20